Empathie

Lieve Siya

Ik hoor mensen met veel macht negatief spreken over empathie, meer zelfs: het staat ons in de weg. Krantenkoppen met de vraag of we wel goed bezig zijn, onze kinderen empathisch opvoeden in zo’n harde wereld. Moeten we ze niet net harder maken, voorbereiden op die wereld?

Die mensen draaien het om, Siya. Het is niet wij die ons moeten aanpassen aan een harde wereld, het is een harde wereld die zachter moet worden. Er zijn veel dingen die mislopen op dit moment, en de grote gemene deler is net dat gebrek aan empathie. Palestina zou niet zo lijden vandaag. Jongeren zouden zich niet verliezen in een systeem waar veel druk op hen staat met alle gevolgen vandien: schooluitval, jongeren in de criminaliteit, jongens die opkijken naar Andrew Tate. De rijkste 1% maakt het moeilijk voor de andere 99%. Ik kan hier nog enkel A4’s vol schrijven over hoe een gebrek aan empathie net zorgt voor de problemen in de wereld.

Siya, jou opvoeden tot een empathisch persoon is één van onze grootste doelen. We willen dat je in de wereld staat met een open blik, in een ander zijn schoenen kan staan en van daaruit beslissingen kan maken. Dat je je niet beter voelt dan iemand of iets. Ik wil dat wij het goede voorbeeld geven en dat jou zo bij brengen. Ik geloof dat we ons best daarvoor doen. We tonen het dagelijks door geen vlees te eten, en zo te laten zien dat wij geen dieren pijn doen. We brengen het over door de jobs die we doen, jouw ouders zorgen alle drie als beroep, alle drie op een andere manier met een andere focus. We zullen hierover vertellen aan tafel, en laten zien hoeveel onze jobs bijdragen. We laten het zien door op te komen voor een ander. Maar sinds we moeder zijn, merk ik dat we begrensd zijn in onze empathie.

In ons systeem nu vallen we uiteindelijk terug op onszelf. Sinds ik jouw mama ben, merk ik dat er heel wat mensen jou graag zien en er voor jou zijn, maar dat uiteindelijk iedereen terugplooit op zijn eigen structuur, binnen zijn eigen grenzen. Familie woont niet meer om de hoek zoals vroeger en beperkt zich vaak tot samenkomen met verjaardagen of andere gelegenheden. Al jouw tantes zien jou graag en komen met veel liefde helpen als ik een nachtje slecht heb geslapen, maar hebben uiteindelijk allemaal hun eigen leven waar ze zelf moeten zorgen dat ze alles rond krijgen. Een eigen gezin, een huis dat gerenoveerd moet worden, werk dat veel vraagt, studies waar de druk hoog ligt. We hebben lieve, warme buren waar we goed mee overeenkomen, met veel interesse vragen we aan elkaar hoe het is als we elkaar zien op straat zien, maar uiteindelijk gaan we onze eigen deur binnen en proberen we vooral alles binnen onze eigen vier muren recht te houden.

Ik neem het niemand kwalijk, want ik doe het zelf. Ik kijk zelf wat er nodig is binnen mijn eigen vier muren en begrens mijn zorg en wat ik kan naar de buitenwereld, om er voor jou te kunnen blijven staan. Om jou alles te geven dat je nodig hebt.

Jouw mams en ik werken, omdat dat nodig is, omdat we een huis af te betalen hebben. Jouw mams voltijds en ik 4/5 om een dag bij jou te kunnen zijn. Regelmatig ben je de eerste op de kinderopvang, en ben je één van de laatsten om op te halen. Ik heb het vaak gevraagd aan de begeleiders, hoe doen andere ouders dat? Want wij krijgen het niet anders geregeld. We komen thuis, één van ons twee heeft eten gemaakt of is er nog mee bezig. Je gaat aan tafel, ideaal gezien samen met ons, maar soms moeten we jou alvast eten geven voor je moe wordt. Na het eten wrijf je in je ogen, het is echt tijd om te gaan slapen. Mams doet jouw pyjama aan terwijl ik alles opruim. Je breekt de luiertafel af, je bent eigenlijk al te moe om nu klaargemaakt te worden, maar we krijgen het niet anders geregeld. Ik ga met jou naar boven om je in slaap te doen. Mams ruimt de rest van jouw slagveld op wanneer ik boven ben met jou. In het beste geval ben ik in een klein halfuur terug beneden. In het slechtste geef ik het na een uur op en vraag ik jouw mams om het over te nemen.

Uitgeput ploffen we in de zetel en hebben we na een lange werkdag en de shift met jou geen energie meer om iets anders te doen dan hersenloze televisie te kijken. Regelmatig val ik na een kwartier in de zetel al in slaap.

Ik voel dat we geleefd worden in ons dagelijks leven. Dat er geen ruimte is voor extra, laat staan voor empathie. We zuchten als er iemand van vluchtelingenwerk aan de deur staat om een praatje te komen doen. We scrollen voorbij beelden uit Palestina en kunnen die er niet meer bijnemen. Wanneer iemand ons belt, kijken we soms naar het scherm en drukken we geregeld af, omdat het niet meer lukt. Het lukt op die dagen zelfs moeilijk om empathisch te zijn naar elkaar toe, voor jouw mams en mij. Het is al een wedstrijd geweest wie het meest vermoeid is, en vaak hebben we beiden geen ruimte meer om even echt te praten.

Wat brengen we hiermee over naar jou? Dat zorg een last is, dat we die zeker moeten beperken om niet kopje onder gaan? Dat is niet de boodschap die ik wil geven aan jou, maar ik toon het jou, dagelijks. Hoe het fout is om te geven, want het gaat ten koste van jezelf.

Ik wil dat Palestina een plek krijgt in ons huis en hart, dat we jou tonen waar wij staan in dit kantelpunt in de geschiedenis en jou zo meegeven dat je altijd het juiste moet kiezen, niet het gemakkelijke. Ik wil als een vriendin belt dat het even niet meer gaat, de ruimte hebben om er te zijn. Ik wil als familie ziek is, aan de deur staan met een zelfgemaakte maaltijd. Ik wil mij niet afwenden van een dakloze persoon omdat ik niet weet wat ik ermee moet. Ik wil wanneer ik een vrouw van hogere leeftijd op straat tegenkom, tijd kunnen maken voor een babbel in plaats van gehaast verder te lopen. Ik wil dat wij, jouw mama’s, meer ons best doen om elkaar te begrijpen, ook al zijn we nog zo moe.

Maar vooral wil ik een samenleving waarin we de ruimte krijgen om dit allemaal te doen voor elkaar. En op die manier zelf te kunnen terugvallen op iets of iemand wanneer ik het nodig heb. Want dat hebben we allemaal nodig.

Ik doneer geld naar een Palestijnse organisatie en stuur naar een vriendin hoe het nu echt met haar gaat. Een kleine stap naar meer empathie.

Liefs

Je mama